Ramazon oyida ro‘za tutish vaqti kelganida do‘stlarim ro‘za tutishning eng yaxshi yo‘lini muhokama qilayotganiga guvoh bo‘ldim. Muhokamalar, birinchi navbatda, ro’zaning boshlanishi va tugash vaqtiga tegishli edi. Ramazon yozga to’g’ri kelganda biz shimolda yashayotganimiz uchun kun uzunligi 16 soat yoki undan ko’proq bo’ladi, ro’za muddati uchun kunduzning boshqa standartidan foydalanish mumkinmi degan savol tug’iladi (masalan, Makkada quyosh chiqishidan quyosh botishigacha bo’lgan interval)? Do’stlarim bu va shunga o’xshash masalalar bo’yicha ko’plab olimlarning turli xil qoidalariga amal qilishadi, nima bo’lishi joiz va nima bo’lmasligi kerak.
Ushbu munozaralar qanchalik muhim bo’lmasin, biz tez-tez ro’za tutishimiz Allohga ma’qul bo’lishi uchun qanday turmush tarzini olib borish kerakligi haqida bir xil darajada muhim fikrni e’tiborsiz qoldiramiz. Payg’ambarlar bu haqda yozishgan va ularning xudojo’y ro’za tutish uchun to’g’ri hayot haqidagi xabarlari bugungi kunda qadimgi davrlardagidek ahamiyatlidir.
Ishayo payg’ambar ( alayhisalom) imonlilar diniy vazifalarini qat’iy bajargan bir paytda yashagan (masalan, ibodat va ro’za). Ular dindor edilar.
Ishayo payg’ambar va Zaburning boshqa payg’ambarlari vaqt jadvalida belgilangan
Ammo bu ham buyuk zulmat davri edi (qarang: Zaburga kirish ). Keng tarqalgan hodisalar, to’qnashuvlar, tortishuvlar va kelishmovchiliklar davri edi. Shuning uchun payg’ambar ular uchun bu xabarni keltirdi.
Haqiqiy ro’za
1 Egam aytar: “Ovozingni ayamay, qattiq hayqirgin, Karnayga oʻxshab, barala baqirgin. Xalqimning itoatsizligini fosh qilgin, Yoqub xonadonining gunohlarini yuziga solgin. 2 Xuddi toʻgʻri yoʻldan yurgan xalqqa oʻxshab, Ular har kuni Menga intilganday boʻladi. Xudosining amrlarini unutmagan xalqday, Yoʻllarimni bilmoq istaydi. Mendan odil hukm soʻraydi, Men, Xudoga yaqinlashishni istaganga oʻxshaydi. 3 Ey xalqim, sizlar Menga: «Roʻza tutyapmiz–ku, Sen koʻrmayapsan,
Senga itoat qilyapmiz–ku, nega bilmaysan?!» deb aytasizlar. Axir, roʻza tutgan kuningizda xohlagan ishingizni qilyapsiz, Ishchilaringizdan ogʻir mehnat talab etyapsiz. 4 Mana, roʻza tutsangiz ham Janjal, gʻavgʻo qilaverasiz. Zoʻravonlik bilan qoʻl koʻtaraverasiz. Bunday roʻzangiz bilan Ovozingizni samolarga yetkaza olmaysiz! 5 Roʻza tutganingizda oʻzingizni qiynaysiz, Egilgan qamishday boshingizni egib yurasiz, Qanor yoyib, kul sochib ustiga yotasiz. Shuni roʻza deb ataysizmi?! Mana shular Men, Egangizni mamnun qiladi, deb oʻylaysizmi?!
6 Men istagan roʻza quyidagicha: Adolatsizlik kishanlarini parchalang, Boʻyinturuq arqonlarini uzib tashlang, Mazlumlarni ozodlikka chiqaring, Har qanday boʻyinturuqni sindiring! 7 Ovqatingizni ochlar bilan baham koʻring, Uysizlarga uyingizdan joy bering. Yalangʻochni koʻrganingizda kiyim bering, Yaqinlaringizdan yordamingizni ayamang.” 8 Shunda nuringiz tong kabi porlaydi, Oʻzingiz tezda shifo topasiz. Egamiz doim oldingizda yurib, sizlarni asraydi, Ortingizdan Uning ulugʻvorligi sizni qoʻriqlaydi. 9 Shunda yordam soʻraganingizda, Egamiz javob beradi, Faryod qilganingizda, “Shu yerdaman”, deb aytadi. Orangizdan zulm boʻyinturugʻini yoʻq qilganingizda, Barmoqni bigiz qilib, haqorat aytishni bas qilganingizda, 10 Ochlar uchun jon kuydirganingizda, Mazlumlarning joniga oro kirganingizda, Nuringiz zulmatda ham porlaydi, Eng qorongʻi davringiz yop–yorugʻ kunduzday boʻladi. 11 Egamiz doimo sizga yoʻl koʻrsatadi, Qaqragan yerlarda ham joningizga oziq beradi, Shunda siz sugʻorilgan bogʻday,
Suvlari qurimas buloqday boʻlasiz. 12 Qadimgi vayronalaringiz qayta tiklanadi,
Koʻhna poydevorlarni qayta koʻtarasiz. Shunda sizlarni “Buzuq devorni tiklovchi”,
“Koʻchalarni qayta quruvchi” deb chaqirishadi.
Ishayo 58:1-12
Haqiqiy ro’za orqali inoyatli hayot kechirish haqidagi bu va’dalar ajoyib emasmi? Ammo o’sha kunlarda odamlar payg’ambarga quloq solmadilar va tavba qilmadilar ( Yahyo payg’ambarning tavba (tavba haqidagi) ta’limoti . Shuning uchun Muso alayhissalom bashorat qilganidek , ular hukm qilindi . Bu xabar biz uchun ogohlantirish sifatida qoldirildi, chunki Ishayo tomonidan tasvirlangan odamlarning ro’za tutish paytidagi xatti-harakatlari hozirgi holatga o’xshaydi.
Imomlar belgilagan qoidalarga ko’ra ro’za tutish va shu bilan birga Xudoni xafa qiladigan turmush tarzini olib borish foydasizdir. Iso Masih ( alayhissalom) payg’ambar orqali Uning rahmatini qanday qabul qilishni o’rganing .