Ilyos payg’ambarning ismlari Al An’om va As Saffot suralarida uch marta zikr qilingan . Ular aytishdi: “Zakariyo, Yahyo, Iso va Ilyosni (ham hidoyatga yo’lladik). Hammasi solihlardandir.
Al-An’om 6:85
123. Ilyos ham, albatta, payg’ambarlardandir! 124. Qaysiki, u o’z qavmiga degan edi: “(Allohdan) qo’rqmaysizlarmi?” 125. Sizlar yaratuvchilarning yaxshisini qo’yib, Ba’l (nomli but)ga sig’inyapsizlarmi? 126. Sizlarning Rabbingiz va avvalgi otabobolaringizning ham Rabbini qo’yib-a?!” 127. Bas, (Ilyosni) yolg’onchiga chiqardilar. Bas, albatta, ular (do’zaxga) hozir qilinuvchidirlar, 128. illo, Allohning ixlosli bandalarigina (hozir bo’lmaslar). 129. Biz keyingi (avlod)lar orasida u (Ilyos) haqida (go’zal maqtovlar) qoldirdik. 130. Ilyosga salom! 131. Biz ezgu ish qiluvchilarni mana shunday mukofotlaymiz! 132. Darhaqiqat, u Bizning mo’min bandalarimizdandir.
As-Saffot 37: 123-132
Ilyos Yuhanno (Yahyo) va Iso (Iso al Masih ) bilan birga tilga olinadi, chunki u ham Injildagi payg’ambardir. Yuqorida aytilganidek , Ilyos (Ilyos) Baal butining payg’ambarlariga qarshi gapirdi. Ular o’rtasidagi raqobat Muqaddas Kitobda batafsil tasvirlangan . Quyida biz uning ne’matlarini o’rganamiz (As- Saffot surasi bizga va’da qilingan keyingi avlodlar ).
Ilyos va Baal payg’ambarlari uchun sinov
Ilyos shu qadar qat’iy odam ediki, u Baal butining 450 ta payg’ambariga qarshi chiqishdan qo’rqmadi. U ko’p sonli payg’ambarlarga qanday qarshilik qilishi mumkin edi? Muqaddas Kitobda aytilishicha, u dono sinov o’ylab topgan: o’zi ham, Baalning payg’ambarlari ham hayvonni uning ostidagi o’tinga o’t yoqmasdan qurbon qilishlari kerak edi. Keyin har bir tomon o’z xudosini osmondan olov yoqish uchun chaqirishlari kerak edi. Kimning xudosi bunga qodir bo’lsa, u haqiqiy tirik Xudodir. Baalning 450 ta payg’ambari kun bo’yi o’z xudosidan osmondan olov tushirishni so’rashdi, lekin olov tushmadi. Keyin Ilyos nazrlarini yoqish uchun Yaratganni chaqirdi – va darhol osmon olovi qurbonlikni yutib yubordi. Bu voqeaga guvoh bo’lganlarning hammasi kimning Xudosi haq, kimning Xudosi yolg’on ekanligini ko’rdi. Sinov Baalning yolg’on ekanligini ko’rsatdi.
Biz Ilyosning sinoviga guvoh bo’la olmadik, lekin bizning davrimizda payg’ambarlarning so’zlari va alomatlari Xudodan kelganligini tekshirish uchun uni sinash qoidasidan foydalanishimiz mumkin. Sinov shunday tartibga solinishi kerakki, faqat Xudo va Uning elchilari undan o’ta oladilar, Baal payg’ambarlari kabi faqat insoniy qobiliyatga ega folbinlar muvaffaqiyatsizlikka uchraydi.
Ilyos sinovlari bugun
Bugun Ilyos ruhida qanday sinov bo’lishi mumkin?
Najm surasi aytadi :
Bas, oxirat ham, dunyo ham yolg’iz Allohnikidir. Najm 53:25
Dunyoning oxiri faqat Xudoga ayon. Odamlar dunyoning oxirini oldindan bashorat qilish qobiliyatiga ega emas, ular sodir bo’lgan voqeadan keyin hamma narsani bilib olishadi. Shuning uchun sinov payg’ambarlarning bashoratlari qanchalik to’g’ri amalga oshirilganligini aniqlash imkonini beradi. Axir, hech bir odam yoki but kelajakni bashorat qila olmaydi. Bu faqat Xudo uchun mumkin.
Masih ( alayhissalom ) Allohning haqiqiy elchisimi ( Injilga ko’ra ) yoki odamlar buni o’zlari oylab topishganmi? Buni Ilyosning sinovi bilan sinab ko’rishimiz mumkin. Tavrot , Zabur va Ilyos kabi payg’ambarlarning kitoblari Iso Masih ( alayhissalom) kelishidan yuzlab, balki minglab yillar oldin yozilgan . Ular yahudiy payg’ambarlari tomonidan yozilgan va shuning uchun “nasroniy” yozuvlariga tegishli emas. Ushbu dastlabki bashorat kitoblari Iso Masihning hayotidagi voqealarni aniq bashorat qiladimi? Mana Tavrotdagi bashoratlarning umumiy ko’rinishi va bu erda Zaburdan va keyingi payg’ambarlarning kitoblaridan. Biz ham Ilyos kabi Allohning elchisi Injil da’vo qilganidek Iso Masihmi yoki u inson tasavvuridagi uydirma ekanligini tekshira olamiz.
Al An’om surasida Yahyo va Iso Masih bilan birga Ilyos ham zikr qilinadi . Qizig’i shundaki, Eski Ahdning so’nggi kitobida Ilyos kelib , yuraklarimizni Masihning kelishiga tayyorlashi haqidagi bashorat mavjud . Injil aytadiki, Ilyosdan oldingi kabi Yahyo payg’ambar ham bizni Masihning kelishiga tayyorlash uchun keladi . Shunday qilib, Ilyos Yahyo va Masihning bashoratlari bilan chambarchas bog’liq .