Qadr surasi (97-oyat Qadr) Qur’on nozil qilingan Qadr kechasi haqida:
1. Albatta, Biz uni (Qur’on)ni Qadr kechasida nozil qildik. 2. Qadr kechasi nima ekanini Sizga ne ham anglatur?! 3. Qadr kechasi ming oydan yaxshiroqdir. 4. U (kecha)da farishtalar va Ruh (Jabroil) Parvardigorlarining izni bilan (yil davomida qilinadigan) barcha ishlar (rejasi) bilan (osmondan yerga) tusharlar. 5. U (kecha) to tong otgunicha salomatlikdir.
Qadr surasi 97:1-5
Qadr surasi, Qadr kechasi “ming oydan afzal” deb ta’kidlanganiga qaramay, u qanday kecha edi? Allohning ruhi aynan nima qildiki, Qadr kechasi ahamiyati jihatidan “ming oy”dan oshib ketdi?
Al-Layl surasi (92-Tun) ham xuddi shunday mavzuga ega bo’lib, kunduz va yorug’likning kechadan keyin kelishini tasvirlaydi. Kun boshidan oxirigacha hamma narsani biluvchi Allohning hidoyati ostida ulug’vorlik bilan keladi. U bizni yaqinlashib kelayotgan olov haqida ogohlantiradi:
1. Qasamyod etaman o’rab kelayotgan kechaga, 2. yorishib kelayotgan kunduzga, ().
Layl surasi 92:1-2
12. Albatta, hidoyat (To’g’ri yo’lga yo’llash) faqat Bizning zimmamizdadir. 13. Haqiqatan, oxirat ham, dunyo ham yolg’iz Biznikidir. 14. Sizlarni lovullab yonuvchi do’zax haqida ogohlantirdim… .
Layl surasi 12-14-oyatlar
Qadr va Layl suralarini quyidagi misralar bilan solishtiring:
Bu esa payg‘ambarlarning xabarlarini biz uchun yanada ishonchli qiladi. Siz ularga haqli ravishda ahamiyat berasiz, chunki ular kun kelishidan oldin zulmatda porlayotgan nurga o’xshaydi va tong yulduzi qalbingizda porlaydi.
2 Butrus 1:19
O’xshashlikni sezdingizmi? 97 va 92 suralarni o‘qiyotganimda shu oyat xayolimga keldi. Shuningdek, u kun va yorug’likning g’alabasini tasdiqlaydi. Tun zulmatida payg‘ambarlarga vahiy nozil bo‘lib, suralar bizni payg‘ambarlar so‘ziga yengil-yelpi qaramaslikka chaqiradi, aks holda qattiq jazo muqarrar.
Masih ( a.s.)ning eng sodiq shogirdlari va sahobalaridan biri bo’lgan Havoriy Butrusga tegishli . As-Saff surasi (61-satr) Masihning shogirdlari haqida shunday deydi :
Ey, imon keltirganlar, Allohning yordamchilari bo’lingiz! Xuddi Iso ibn Maryam havoriylarga: “Allohga (ya’ni, uning diniga da’vat qilishimda) kim mening yordamchilarim bo’lur?” – deganidek. Havoriylar aytdilar: “Biz Allohning (diniga) yordam beruvchilarmiz”. Bas, Isroil avlodidan bir toifa (Isoga) imon keltirdi. Va bir toifa kofir bo’ldi. Bas, Biz imon keltirgan zotlarni dushmanlaridan kuchli qildik, bas, ular g’olib bo’ldilar.
Saff surasi, 61:14
Saff surasi Iso alayhissalomning shogirdlarini “Allohning yordamchilari” deb ataydi. Kim payg’ambarlarning xabariga ishonsa, u tasvirlagan kuchga ega bo’ladi. Butrus asosiy havoriylardan biri bo’lganligi sababli, “Allohning yordamchilari” ning boshida edi. U Iso payg’ambarning mo”jizalariga guvoh bo’lgan, uning ta’limotida va tabiat kuchlarini davolash va boshqarishda kuch namoyon bo’lgan. Shu bilan birga, u payg‘ambarlarning so‘zlari “biz uchun yanada ishonchliroq bo‘lishini” aytadi. Nega u o’zi guvoh bo’lgan narsadan ko’ra payg’ambarlarning so’zlariga ko’proq ahamiyat beradi? Butrus davom etadi:
Eng avvalo, shuni bilinglarki, Muqaddas bitiklardagi bashoratlarning hech biri paygʻambarlarning shaxsiy talqini emas. Hech bir haqiqiy paygʻambar oʻzining insoniy xohishi bilan bashorat qilgan emas. Bu paygʻambarlar Muqaddas Ruh tomonidan boshqarilib, Xudoning soʻzlarini gapirganlar.
2 Butrus 1:20-21
Shuning uchun payg’ambarlar Muqaddas Ruh tomonidan harakatga keltirildi, shuning uchun ular yozgan hamma narsa “Xudodan” edi. Shuning uchun ham bir Qadr kechasi “ming oy”dan afzaldir, chunki u Xudoning Ruhiga o‘raladi. As – Saff surasida aytilishicha, Butrusning so’zlariga e’tibor berganlar bu kechada nozil qilingan kuchni oladilar.
Butrus Masih davrida yashagan va u tilga olgan “payg’ambarlar” Eski Ahdning payg’ambarlari bo’lib – ular haqida Injildan oldin kelgan Muqaddas Kitoblarda yozilgan . Muso payg’ambarning Tavrotida Odam , Qobil va Hobil , Nuh , Lut , Ibrohim alayhissalom qissalari bor . Shuningdek, Musoning Misr fir’avni bilan to’qnashuvi , Musoning shariat qonunlarini qo’lga kiritishi , shuningdek, Bakara surasiga ism qo’ygan ukasi Horunning qurbonliklari haqida hikoya qilinadi .
Tavrot o’rniga Ruhdan ilhomlangan Zabur keladi Shoh Dovud kelayotgan Masih haqida yozadi . Keyingi payg’ambarlarning bashoratlari bokira qizdan tug’ilgan Masihga , hamma uchun ochiq bo’lgan Allohning shohligiga , shuningdek, alohida azob chekayotgan Qulga tegishli. Bundan tashqari, Masihning nomi , uning kelishi vaqti va Unga yo’l tayyorlaydigan payg’ambarning va’dasida bashorat qilingan .
Ko’pchiligimiz ilgari bu oyatlarni o’qish imkoniga ega bo’lmaganmiz. Yuqoridagi havolalar orqali buni hozir qilishingiz mumkin. Layl surasi bizni kelayotgan olovdan ogohlantiradi; Qadr surasida Allohning Ruhi Qadr kechasida yaratilgani aytiladi. As – Saff surasi shogirdlarning xabariga ishonganlarga kuch va’dasini o’z ichiga oladi. Havoriy Butrus, shuningdek, ilk payg’ambarlarning o’sha kechada, qiyomat kunini kutib olgan vahiylariga “ma’no berishni” maslahat beradi. Ularning xabarlarini bilish oqilona emasmi?